ایده‌ی اجرای اولین دوره المپیاد بین‌المللی شیمی در چکسلواکی قدیم سال ۱۹۶۸ با هدف افزایش روابط بین المللی و تبادل اطلاعات بین ملت‌ها شکل گرفت و اولین آزمون در پراگ برگزار شد. در آن سال هر سه کشور شرکت کننده با اعزام تیمی ۶ نفره از دانش آموزان برتر به این مسابقه‌ی در حال شکل‌گیری رسمیت بخشیدند.
در طی زمان، اتفاقات سیاسی مختلف باعث شد این مسابقه فقط بین چند کشور سوسیالیستی برگزار شود، تا اینکه برای اولین بار در سال ۱۹۸۰ آزمون المپیاد بین‌المللی شیمی در کشور غیر سوسیالیستی اتریش برگزار شد. از این تاریخ به بعد کشورهای شرکت کننده هر سال افزایش پیدا کردند و در حال حاضر ۸۴ کشور در این المپیاد باسابقه و تاریخی شرکت میکنند.
اولین حضور تیم ملی المپیاد شیمی ایران در مسابقات جهانی در سال ۱۹۹۳ بود.ایران از آن تاریخ تا پایان سال ۲۰۱۹، ۳۶ طلا و ۴۸ نقره و ۲۳ برنز به دست آورده.
المپیاد شیمی ملی ایران برای اولین بار در سال ۱۳۷۰ در یک مرحله و با ۱۵ سوال تشریحی برگزار شد که با گذشت زمان و افزایش مراحل دیگر به المپیاد شیمی، اضافه شدن سوالات تستی و تغییر ساختار باشگاه المپیاد، از دوره بیست و پنجم منابع مرحله یک و دو زیادتر شده و تعداد سوالات هم به ثبات تقریبی رسید.در حال حاضر این المپیاد در ایران در چهار مرحله برگزار می‌شود.
سوالات این مرحله در طی سال‌ها دچار تغییرات بسیاری شده.برای قبولی در این مرحله باید به کتب شیمی دبیرستان و مباحث شیمی عمومی تسلط کافی داشته باشید.این مرحله به طور معمول دارای 50 سوال تستی است که با خواندن منابع ذکر شده می‌توانید به راحتی از این مرحله عبور کنید.
تاریخ برگزاری مرحله اول معمولا در دهه‌ی اول بهمن‌ماه همان سال برگزار می‌شود اما به دلیل شرایط ویژه کرونا المپیاد شیمی مرحله اول در سال 99-1400 در 16 اسفندماه 1399 برگزار گردید.
مرحله دوم المپیاد شیمی در ایران معمولا اردیبهشت هرسال برگزار می‌شود.با اینکه در سال‌های اخیر سبک سوالات تغییر کرده اما به طور کلی سوالات این مرحله شامل 40 سوال تستی و 7 سوال تشریحی است.
اگر بر مباحث درسی و شیمی عمومی تسلط کامل داشته باشید و توانایی حل سوالات تحلیلی و محاسباتی خود را افزایش دهید، این مرحله را هم به راحتی مرحله اول به خیر و خوشی خواهید گذراند! :)
تعداد دانش‌آموزان پذیرفته شده در این مرحله 40 نفر است که راهی مرحله بعدی برای کسب مدال می‌شوند!
در این دوره هشت هفته‌ای که در تابستان برگزار می‌شود، پذیرفته‌شدگان مرحله دوم المپیاد شیمی در کلاس‌های تئوری و عملی مربوط به مسائل مختلف شیمی آموزش می‌بینند.
هدف این دوره چیست؟
هدف دوره‌ی تابستانه المپیاد شیمی این است که دانش‌پژوهان با مباحث مقدماتی شیمی آلی، شیمی تجزیه، شیمی فیزیک و شیمی معدنی آشنا شده و توانایی انجام آزمایش‌های شیمی عمومی را به دست بیاورند.
در پایان این دوره هشت هفته‌ای، دانش‌آموزان با توجه به نمرات آزمون‌های میان دوره و پایان دوره بررسی خواهند شد و به ۸ نفر برتر مدال طلا و به مابقی مدال نقره و برنز داده می‌شود.
دانش آموزانی که موفق به کسب مدال طلا شدند به مدت یک سال در باشگاه دانش پژوهان جوان آموزش می‌بینند و بعد از آزمون‌های انتخابی تیمی، ۴ نفر برگزیده و به المپیاد جهانی شیمی اعزام می‌شوند.
المپیاد شیمی تنها رشته‌ایست که دانش‌آموزان رشته‌های تجربی و ریاضی بعد از کسب مدال در آزمون مرحله سوم می‌توانند از امتیازات مدالشان برای قبولی در دانشگاه و رشته موردنظرشان استفاده کنند.
| منابع آزمون مرحله اول | منابع آزمون مرحله دوم |
| کتاب های شیمی سال های دهم، یازدهم و دوازدهم دوره دوم متوسطه | کتاب های شیمی عمومی 1 و 2 (مطابق با سرفصل مصوب وزارت علوم) |
| کتاب | انتشارات | مولف |
| منابع معرفی شده توسط باشگاه دانش پژوهان جوان (کتاب های شیمی سال های دهم، یازدهم و دوازدهم دوره دوم متوسطه) | ||
| کتاب تست و آموزش مبتکران | مبتکران | بهمن بازرگان |
| کتاب شیمی عمومی سیلبرگ | انتشارات نوپردازان | سیلبرگ |
| کتاب شیمی عمومی مورتیمر | نشر علوم دانشگاهی | مورتیمر |
| کتاب شیمی عمومی پتروچی | پتروچی | |
| کتاب شیمی عمومی استیون سی . زومدال | انتشارات دانشگاه شیراز | استیون سی . زومدال |
| کتاب شیمی عمومی، بروس ه . ماهان | مرکز نشر دانشگاهی | بروس ه . ماهان |
| الفبای ساختار اتم، ترکیبات یونی و مولکولی | انتشارات دانش پژوهان جوان | مجید اکبری |
| روش فرمول نویسی در شیمی | انتشارات دانش پژوهان جوان | فروغ طوفان |
| ساختار اتم ها و مولکول ها | انتشارات فاطمی | منصور عابدینی |
| ساختار اتم ها و پیوندهای شیمیایی | انتشارات فاطمی | مهین جبل عاملی و محبوبه صادقی |
| کتاب | مولف | انتشارات |
| مسائل برگزیده شیمی | انتشارات خوشخوان |
| چگونه مسائل شیمی را حل کنیم | انتشارات فاطمی |
| شیمی آلی | بهروز بهنام | انتشارات خوشنام |
| آزمون های مرحله اول المپیادهای کشوری از ابتدا تا کنون | انتشارات دانش پژوهان جوان |
| المپیادهای شیمی ایران (مرحله 1 و 2) | مسعود جعفری |
| 2000 مسئله شیمی | انتشارات خوشخوان |
| کتاب | مولف | انتشارات |
| کارگاه حل مسئله المپیاد شیمی | محمد اسد الهی بابلی | انتشارات دانش پژوهان جوان |
| مسائل پیشرفته المپیاد شیمی | انتشارات خوشخوان |
| کتاب گنجینه المپیاد شیمی | انتشارات رزمندگان |
| آمادگی برای المپیاد شیمی | امین حقیقت جهرمی |
| گام آخر المپیاد شیمی | انتشارات فاطمی |
| ساعت ها با المپیاد شیمی | مرتضی خلینا |
| المپیادهای ملی کانادا | انتشارات دانش پژوهان |
| اصول مبانی و کاربردها | محمد نجم‌زاده | انتشارات دانش پژوهان جوان |
| کتاب المپیادهای آزمایشی دبیرستان علامه حلی | سازمان پژوهش و برنامه ریزی آموزشی |
| شیمی توصیفی عناصر | منصور عابدینی | انتشارات فاطمی |
| شیمی آلی | علی سیدی | انتشارات فاطمی |
| مسائل شیمی | تالیف زومدال |
| 3000 مسئله حل شده در شیمی – سری شومز | انتشارات نشر دانشگاهی |
| المپیادهای شیمی ایران | هراتی پور | انتشارات مبتکران |
| کتاب | نویسنده | ناشر |
| شیمی آلی | موریسون | بوید مک موری | ولهارد | |
| شیمی تجزیه | اسکوگ | هریس | |
| شیمی فیزیک | ایرا ان.لواین | پیتر اتکینز | ژولیو د. پائولا | فاطمی |
| شیمی معدنی | تکینز | شرایور | میسلر | هیویی |
تگ‌ها:
المپیاد شیمی منابع مراحل