آشنایی با منابع و مراحل المپیاد فیزیک | همه چیز درمورد المپیاد فیزیک

توسط هیوا نقیبی

آشنایی با منابع و مراحل المپیاد فیزیک | همه چیز درمورد المپیاد فیزیک

 

منابع و مراحل المپیاد فیزیک

 

تاریخچه المپیاد فیزیک

ایده برگزاری اولین المپیاد بین‌المللی فیزیک، با الهام از المپیاد بین المللی ریاضی تاسیس شده در سال 1959 ، در کشورهای بلوک شرق شکل گرفت.به نظر می رسید که لهستان شرایط بهتری نسبت به دیگر کشورها دارد، به همین دلیل بود که IPhO (المپیاد بین‌المللی فیزیک) در سال 1967 در ورشو با سازماندهی پروفسور Czesław Ścisłowski برگزار شد.
چند ماه قبل از مسابقه، همه‌ی کشورهای اروپای مرکزی دعوت شدند و پنج کشور بلغارستان ، چکسلواکی ، مجارستان ، لهستان و رومانی در مسابقات شرکت کردند.هر كشور، هيئتي متشكل از سه دانشجو و يك سرپرست اعزام كرد.در اولین دوره، مسابقه شامل دو آزمون نظری و آزمایشی بود.

حضور ایران در مسابقات جهانی

ایران اولین بار سال  1989 در مسابقات المپیاد فیزیک شرکت کرد و تا پایان سال ۲۰۱۹،  ۳۶ طلا و ۵۷ نقره و ۳۵ برنز (و ۱۲ دیپلم افتخار) یعنی به طور کلی  ۱۲۸ مدال رنگارنگ کسب کرد.

 

ساختار مسابقات المپیاد فیزیک جهانی چگونه‌است؟

مسابقات در دو روز نظری و تجربی برگزار می‌شوند.

  • مسائل نظری: سه مسئله که شامل حداقل چهار حوزه فیزیک در سطح مدارس متوسطه است که دارای 30 امتیاز است.
  • مسائل تجربی: یک یا دو مسئله که شامل 20 امتیاز است.

در هر دو بخش از آزمون زمان حل مسائل پنج ساعت و هر تیم شامل دانش‌آموزان مدارس متوسطه عمومی و فنی (نه دانشگاه و یا کالج) کشورهای مربوطه هستند. به طور معمول هر تیم از پنج دانش‌آموز و دو ناظر تشکیل ‌می‌شود.

بین این دوروز نیز حداقل یک روز استراحت داده ‌می‌شود.

شروط شرکت در آزمون:

  • هنوز وارد دانشگاه نشده باشند.
  • زیر 20 سال باشند.

میزبانی ایران

ایران در سال 1386 میزبان سی و هشتمین دوره المپیاد جهانی فیزیک بود.

سی و هشتمین دوره المپیاد جهانی فیزیک از روز جمعه 22 تیر ماه با حضور 69 تیم در خمینی شهر اصفهان آغاز شد و مراسم اختتامیه این المپیاد با معرفی برگزیدگان و اهدای 38 مدال طلا، 46 مدال نقره، 51 مدال برنز و 80 دیپلم افتخار به دانش آموزای برتر شرکت‌کننده انجام شد.
تیم چین با بیشترین مدال مقام اول و تیم‌های کره و روسیه مقام‌های دوم و سوم را به دست آوردند.
تیم ایران که میزبان این دوره از مسابقات بود، مقام هفتم را به دست آورد.

ایران سال 2023 نیز میزبان مسابقات المپیاد فیزیک جهانی خواهد بود.

 

مراحل المپیاد فیزیک در ایران

 

مرحله اول:

سوالات مرحله اول : 30 تا 40 سوال تستی و 7-10 سوال کوتاه پاسخ.
زمان امتحان حدودا سه ساعت است.

آزمون مرحله یک معمولا بهمن هر سال برگزار می‌شود و در این مرحله حدود 1000 تا 1500 نفر به مرحله بعدی راه پیدا خواهند کرد.

برای قبولی در این مرحله باید تسلط کافی بر فیزیک سه سال دبیرستان و پیش دانشگاهی باشید.علاوه بر کتاب‌های درسی فیزیک، اگر دروس ریاضی را نیز بلد باشید به قبولی در این مرحله کمک خواهد کرد.

مرحله دوم:

مرحله دوم المپیاد فیزیک در اردیبهشت ماه هر سال برگزار می‌شود و  شامل 10-7 سوال تشریحی و یک سوال عملی (آزمایشگاهی) با وسایل ساده است. اول آزمون عملی به مدت 45 دقیقه و بعد از یک ربع استراحت، آزمون تشریحی به مدت 3 تا 3/5 ساعت برگزار می‌شود. علاوه بر منابعی که برای مرحله اول مطالعه کردید، کتاب‌ها و منابع پیشرفته و دانشگاهی را نیز باید برای این مرحله بخوانید.

از این آزمون 40 نفر به دوره بعدی راه پیدا می‌کنند.

مرحله سوم (دوره تابستان):

فقط دانش آموزان سال سوم دبیرستان رشته ریاضی می‌توانند وارد این دوره شوند.

این دوره به مدت 9-8 هفته با یک هفته استراحت بین دوره‌ای برگزار می‌شود، که شامل دو بخش تئوری و عملی است.
بخش تئوری حدود 60% از نمره کل را تشکیل می‌دهد. سطح این بخش بالاتر از سطح مرحله دوم است ؛ به همین خاطر کلاس‌های مختلفی در مباحث مختلف فیزیک از جمله مکانیک، الکترومغناطیس، ترمودینامیک، نسبیت و ... در باشگاه دانش پژوهان جوان برگزار می‌شود.

حدود 40% از نمره کل هم براساس امتحانات آزمایشگاه تعیین شده و در طول این دوره کلاس‌های عملی، موازی با کلاس های تئوری در باشگاه دانش پژوهان جوان برگزار می‌شود.

بین 8-6 امتحان در هر بخش تئوری و عملی برگزار شده و در آخر به 10 نفر برتر مدال طلای کشوری اهدا و به بقیه‌ی دانش‌آموزا مدال های نقره و برنز میدن.

مرحله چهارم:

مدال طلایی‌ها  به مدت یک سال در باشگاه دانش پژوهان جوان آموزش می‌بینن و حدوداً 5 نفر در قالب تیم‌های ملی المپیاد به المپیادهای جهانی میرن.

تدریس المپیاد فیزیک


ما تو ابرکلاس کلاس‌های آنلاین با اساتید برتر و المپیادی برگزار میکنیم و تو هر مرحله بهتون کمک میکنیم تا به کسب مدال برسید!
اینجا میتونی دوره‌های مختلف المپیاد فیزیک ابرکلاس رو ببینی.


منابع المپیاد فیزیک

منابع مرحله اول

کتاب انتشارات مولف | مترجم
الفبای نور هندسی دانش پژوهان جوان علیرضا صادقی راد
فیزیک پایه (جلد 1 تا 4) فاطمی ج.بلت
الفبای الکترومغناطیس دانش پژوهان جوان یوسف صباغی | مهدی متقی‌پور
الفبای حرارت و سیالات دانش پژوهان جوان مهدی متقی‌پور
مبانی فیزیک (جلد 1 تا 3) مبتکران هالیدی | رزنیک
مبانی فیزیک (جلد 1 و 2) فاطمی ریموند سروی | کریس ووئیل | منیژه رهبر
المپیادهای فیزیک ایران (مرحله اول) دانش پژوهان جوان علیرضا صادقی راد

منابع مرحله دوم

کتاب انتشارات مولف | مترجم
آشنایی با مکانیک فاطمی کلپنر
المپیادهای فیزیک ایران (مرحله دوم) خوشخوان عليرضا طهماسب زاده
حرارت و ترمودینامیک نشر دانشگاهی زیمانسکی
مکانیک کلاسیک نشر نیاز دانش مورین
فیزیک الکتریسیته و مغناطیس نشر دانشگاهی راشد محصل
آزمايش‌های فیزیک فاطمی محمود قرآن‌نویس | پرویز امین‌پور
آشنایی با اصول آزمايش‌های فیزیک دانش پژوهان جوان عليرضا نوروزشاد

منابع کمکی مرحله سوم

کتاب انتشارات مولف | مترجم
مکانیک کلاسیک نشر نیاز دانش مورین
تقریب و اختلال در مکانیک نشر خوشخوان  حجت الله مظفری
دینامیک کلاسیک مرکز نشر دانشگاهی ماریون
الکتریسیته مغناطیس مرکز نشر دانشگاهی نایفه
حرارت و ترمودینامیک مرکز نشر دانشگاهی زیمانسکی
ترمودینامیک تعادل مرکز نشر دانشگاهی ادکینز
مبانی فیزیک آماری و گرمایی مرکز نشر دانشگاهی رایف
مکانیک شاره ها دانشگاه الزهرا  دکتر آقامحمدی
نورشناخت مرکز نشر دانشگاهی یوجین هشت
آشنایی با نسبیت خاص مرکز نشر دانشگاهی رزنیک
آشنایی با نسبیت خاص باشگاه دانش پژوهان جوان دکتر احمد شریعتی
مقدمات معادلات دیفرانسیل و مسائل مقدار مرزی نشر فاطمی بویس
آشنایی با اصول آزمایش های فیزیک انتشارات دانش پژوهان جوان علیرضا نوروزشاد
آزمایش های فیزیک انتشارات فاطمی دکتر محمود قرآن نویس | پرویز امین پور

منابع حل تمرین

کتاب انتشارات مولف | مترجم
100 مساله در فیزیک کلاسیک فاطمی آمنه آهنگری
مسائل فیزیک عمومی ایرودوف (جلد 1 و 2) دانش پژوهان جوان  ایرودوف | مهدی متقی‌پور
200 مساله شگفت انگیز فیزیک فاطمی گندیگ | رایلی | محمدعلی جعفری
برگزيده مسايل فيزيك روسيه (اپتيتود) دانش پژوهان جوان سرگي سرگي‌يويچ | يوسف عباسي اصل

 


برای یادگیری بهتر منابع و آمادگی بیشتر برای آزمون‌های اصلی المپیاد به آزمون‌های فیزیک ابرکلاس سر بزن!

 

تگ‌ها:

المپیاد فیزیک